خبرسازی برای هنرمندان بینالمللی؛ شیوه جدید درآمدزایی شرکتهای موسیقی
درپی محرز شدن سوء استفاده تبلیغاتی از عنوان جیپسی کینگز برای فروش بلیت کنسرت کولیهای اسپانیا؛ این گروه بار دیگر امسال روی صحنه رفت و شرکتهای برگزارکننده هیچ هزینهای بابت خبرسازی و تبلیغات دروف خود ندادند. در ادامه به بررسی مسئله حضور هنرمندان غیرایرانی در تهران میپردازیم.
به گزارش صفحه اخبار موسیقی واوموزیک صنعت موسیقی ایران در طی سالهای گذشته ساختار پیچیدهای پیدا کرده است. این روزها فعالتیهای جدی هنری به حاشیه رفته و درآمدزایی مهمترین هدف شرکتهای موسیقی شده است. این رویکرد در موسیقی داخلی باعث تولید ستارههای پوشالی پاپ با عمرهای کوتاه هنری شده که نتیجهاش درآمدزایی از مد کردن موسیقی یک خواننده سطحی است اما از سوی دیگر همین شرکتها سیاستی را برای دعوت از هنرمندان غیرایرانی برای اجرای کنسرت پی گرفتهاند که در راستای همان نگرش درآمدزایی از موسیقی است.
مخاطبان ایرانی معمولا استقبال قابل توجهی از هنرمندان غیر ایرانی به عمل میآورند ضمن اینکه دولت و سفارتها تهیهکننده ها را حمایت میکنند تا چنین کنسرتهایی داخل کشور برگزار شود. اما این مسئله نیز مثل صنعت داخلی موسیقی ایران، دو وجه متفاوت دارد. از یک سو با روی کار آمدن دولت روحانی؛ روابط بین المللی گستردهای برای ایران ایجاد شده که امکان حضور هنرمندان به نام را فراهم کرده است اما از سوی دیگر این مسئله باعث شده تا برخی از چنین فضایی سو استفاده کنند و صرفا به دنبال درآمدزایی از برگزاری کنسرت هنرمندان خارجی باشند و اهمیتی هم نداشته باشد که آن هنرمند در چه سطحی قرار دارد.
جشنواره موسیقی فجر یکی از موقعیتهاییست که هنرمندان زیادی به ایران بیایند. این جشنواره در زمانی که مدیران حرفهای و متخصص در این زمینه داشت؛ شاهد حضور بزرگان موسیقی بود اما از زمانی که افرادی غیر حرفهای وارد شدند؛ هنرمندانی در تهران روی صحنه رفتند که جایگاه چندانی در موسیقی دنیا نداشتند اما با خبرسازی و حرکتهای رسانهای مسئولان سعی در پررنگ جلوه کردن حضور آنها داشتند.
از سوی دیگر تهیهکنندههای خصوصی نیز هستند که این روزها به واسطه همین خبرسازیها هنرمندانی را روی صحنه میآورند و با رزومهسازی و تبلیغات گستردهای که واقعیت ندارند، مخاطبان زیادی جذب میکنند. یکی از مهمترین اتفاقاتی که در اینباره افتاد؛ خبرسازی برای حضور گروه جیپسی کینگز روی صحنه بود. قطعا پیدا کردن اعضای اصلی «جیپسیکینگز» کار دشواری نیست و با چند جستجوی ساده اینترنتی میتوان تمام شجرنامه این گروه را بررسی کرد.
بعد از سال ۹۷۹ که پدر پاول ریس و نیکولاس ریس و پایهگذار جیپسیها از دنیا میرود؛ نیکولاس ریس خواننده اصلی گروه جیپسی کینگز شد و این گروه با نام جیپسی کینگز فعالیت رسمی خود را ادامه داد که اتفاقا مواجهه ایرانیها با گروه نیکولاس ریس بوده است و موسیقیهای این گروه در ایران بسیار مطرح شدند. از سوی دیگر در سایت رسمی این گروه نیز عنوان شده که بعد از فوت پدر ریسها، آندره ریس تونینو بالیاردو و نیکولاس ریس گروه جیپسی کینگز را تشکیل دادند. این گروه با این عنوان در سالهای گذشته در مراسمهای مهمی مثل گرمی جایزه دریافت کردن و ارتباطی با گروه پاول ریس ندارند.
این گروه سال گذشته طی شش سانس در تالار وحدت روی صحنه رفتند و بلیتهایی تا سقف ۱۹۰ هزار تومان به فروش رساندند. مخاطبان فکر میکردند به کنسرت گروه جیپسی کینگز آمدند درحالی که مدیر برنامههای گروه اصلی جیپسی کینگز اعلام کرده بود: «کنسرتی که اعلام شده است، نشان میدهد که مربوط به پل ریس، یکی از قدیمیترین برادران و از خانواده ریس است. او عضو سابق جیپسی کینگز است، ولی الان دیگر با ما همکاری نمیکند».
اما بحث حضور این گروه در ایران به زمان مدیریت پیروز ارجمند در دفتر موسیقی برمیگردد. در زمان مدیریت او قرار بوده که گروه اصلی جیپسی کینپز به ایران بیاید اما به دلیل دستمزد بالای گروه، امکان قیمتگذاری محدود برای بلیتها و ظرفیت محدود سالنها، امکان دعوت این گروه از نظر مالی فراهم نشد. همچنین در آن زمان امکان لغو کنسرت وجود داشت و امنیت چندانی برای تهیهکننده نبود تا این کنسرت را برگزار کند.
بعد از محرز شدن سوء استفاده از نام جیپسی کینگز برای تبلیغات؛ هیچ شکایتی از شرکتهای برگزارکننده کنسرت صورت نگرفت و معاونت هنری و وزارت ارشاد نیز اقدامی برای پس دادن پولها به مردم نکرد. البته آنها طی نامهای عنوان کردند که مجوز صادر شده برای گروه مزبور تحت عنوان «گروه موسیقی محلی اسپانیا» بوده و بدیهی است در صورت دریافت هرگونه شکایت در مورد موضوع مزبور، مراتب حسب ضوابط و مقررات جاری، مورد رسیدگی قرار خواهد گرفت.
با وجود این بعد از گذشت یکسال از این اتفاق؛ همان دو شرکت بار دیگر کنسرت این گروه را در تهران تدارک دیدند و در پی خبرسازیهای سال گذشته؛ بازهم مردمی که نمیدانستند این گروه همان جیپسی کینگز اصلی نیست؛ بلیتهایشان را خریدند. مشخص نیست که کدام روابط خاص باعث میشود تا چنین اقدامی برای بار دوم صورت بگیرد و به راحتی بدون پاسخگویی درباره سوء استفادههای سال گذشته این دو شرکت فرصتی دیگر برای برگزاری کنسرت داشته باشند.
حال باید دید که مسئولان چه تدبیری برای حضور گروههای خارجی خواهند داشت تا برگزارکنندگان با خبرسازی و تبلیغات دروغ سعی در جذب مخاطب نداشته باشند. چنین اتفاقی تنها مربوط به کنسرت گروه جیپسی کینگز هم نمیشود و به طور مثال چندی پیش گروهی تحت عنوان پارتیزانت به ایران آمد که با حمایت معاونت هنری هم این اتفاق صورت گرفته بود و حتی این کنسرت هم با اخباری که درباره آن منتشر شده بود کاملا تناقض داشت. درحال حاضر هیچ نهاد مشخصی نظارتی بر تبلیغات شرکتهای برگزارکننده ندارد و در عصری که با یک جست و جو ساده اطلاعات درباره هر هنرمندی در اینترنت پیدا میشود؛ عدهای سعی دارند تا با چنین دروغهای گستردهای مخاطب جذب کنند.